بحثی تطبیقی در مونادهای لایب‏نیتس و تشکیک وجود ملاصدرا

Authors

علی فتح طاهری

استادیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی

abstract

ملاصدرا و لایب‏نیتس دو فیلسوف از دو جهان متفاوت‏اند، یکی شرق و دیگری غرب. آنها اگر چه از عقاید یکدیگر آگاه نبودند، اما به طرح مسائلی پرداخته‏اند که میان آن دو مشترک است. اساس تفکر لایب‏نیتس را مونادها تشکیل می‏دهند و او در آثار محتلف خود به آنها اشاره می‏کند. ملاصدرا نیز فلسفه خویش را بر وجود بنیان می‏نهد و به بررسی واقعیت آن می‏پردازد. اگر چه در نظر لایب‏نیتس مونادها کثیر و به عقیده  صدرا وجود واحد است، اما این دو فیلسوف عباراتی به کار می‏برند که بسیار نزدیک به هم و از جهات متفاوت قابل تطبیق‏اند. مونادها به رغم کثرت از جهتی واحدند؛ ملاصدرا نیز وجود را واحدی می‏داند که در عین حال کثیر است. مونادهای لایب‏نیتس بهره‏مند از ادراک‏اند، و به عقیده صدرا نیز علم مساوق با وجود است. مؤلف در این  مقاله می‏کوشد تا آرای این دو فیلسوف را در خصوص وجود و موناد مورد بررسی  قرار دهد و عقاید اساسی مشترک آنها را بیان کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازخوانی نظریهٔ متافیزیکی رابرت آدامز در باب ارزش و مقایسهٔ آن با آموزهٔ تشکیک وجود ملاصدرا

رابرت مری هیو آدامز - فیلسوف اخلاق معاصر - نظریه‌ای وجودشناختی دربارهٔ خوبی ارائه کرده که به «نظریهٔ شباهت با خدا» شناخته می‌شود. خوبی ‌‌‌‌‌‌مدِّ نظر آدامز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نوعی خوبیِ ذاتی است که از آن به «علوّ»‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تعبیر می‌کند. با این حال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حوزهٔ نظریه‌‌پردازی آدامز هم خوبی اخلاقی و به تعبیر او «علوّ اخلاقی» را شامل می‌شود و هم آن دسته از خوبی‌های ذاتی ‌‌غیر مرتبط با اخلاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مانن...

full text

بررسی تطبیقی مسئله ذهن در اندیشه دکارت، ملاصدرا، لایبنیتس و برخی رویکردهای رایج درعلوم شناختی

پژوهش حاضر می­کوشد نشان دهد اندیشة دکارت، لایب‌نیتس و ملاصدرا تا چه میزانی با رویکردها و نظریه­های رایج و مسلط در علوم شناختی شباهت و قرابت دارد. نتایج بررسی نشان داد که اگر چه فلسفة ذهن دکارت، ملاصدرا و لایب‌نیتس یک نگاه عمیق فلسفی و متافیزیکی است، اما همین نگاه عمیق، آغازی در جهت توسعة تبیین علمی از ذهن بوده که آثار و نشانه­های آن را در جای جای نظریه­های مطرح در علوم شناختی، به‌ویژه در قالب ر...

full text

بررسی جایگاه تشکیک وجود در روش فلسفی ملاصدرا

چکیده ملاصدرا در حکمتِ متعالیه، از روش هایِ مختلفِ جلب معرفت مثل وحی (نقل)، شهود و عقل در کنارِ هم بهره برده است، یعنی از روش هایی که معمولاً چنین تصور می شده که هر یک به مکتب فکریِ خاصی اختصاص دارد، همچنین صدرا در آثارِ خود از کتب بسیار متعدد و متنوعی بهره برده است به نوعی که هر یک از این کتب به اندیشمندانی متعلق است که ممکن است حتی از اصحاب نظام هایِ فکریِ متمایزی مثلِ فلسفه یِ مشاء، عرفان و ... شناخته...

رویکردی تطبیقی به وجود شناسی در فلسفه هایدگر و ملاصدرا

وجودشناسی (Ontology) یکی از عمده‌ترین مباحث فلسفی است که در فلسفه جدید غرب بدان بی‌مهری شده است. در دوران جدید، مارتین هایدگر برای احیای وجودشناسی تلاش زیادی کرد و مانند ملاصدرا کوشید تا از قلمروی مفهومی وجود فراتر رفته و به عرصه حقیقت عینی وجود نزدیک شود.از نظر هایدگر شناخت وجود تنها در شناخت دازاین و تحلیل اگزیستانسی مقدور است و ملاصدرا هم راه شناخت وجود را ادارکات حضوری انسان می‌داند. هر دو ...

full text

معضله نفس - بدن از دیدگاه ملاصدرا و لایبنیتس

مساله نفس - بدن یکی از مهم ترین مسائل فلسفی در علم النفس قدیم بوده امروزه نیز با عنوان معضله ذهن - جسم در فلسفه ذهن معاصر همان اهمیت را حفظ کرده است. این مبحث فلسفی به طور خلاصه در دو سوال قابل طرح است : ماهیت نفس یا ذهن چیست؟ و چگونه نفس با بدن مرتبط و متحد است؟ ملاصدرا و لایبنیتس از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خود - ابن سینا و دکارت - در حل این مشکل تلاش فلسفی زیادی کردند و ...

full text

بررسی تشکیک وجود سینایی در متن المباحثات

مقاله ی حاضر در صدد است تا مبانی و ارکان تشکیک وجود را با قرائت ابن سینا توضیح دهد. نظریه تشکیک وجود در کتاب المباحثات مورد تصریح واقع شده اما در سایر کتب ابن سینا از چنین صراحتی برخوردار نیست. کتاب مذکور شامل هفت مباحثه از شیخ الرئیس با شاگردانش است و سبب تالیف آن پرسش و پاسخ هایی بوده که بین او و برخی شاگردان صورت گرفته است. مبنای او در نهمین مسئله مباحثه نخست ، به گونه ای است که می تواند پل ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های فلسفی

جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۹۵-۱۰۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023